Төрүт дорҕоон - кэлэр кэм музыката

Сандал саас аан бастакы күнүгэр Дьокуускайга, Саха театрыгар Клавдия уонна Герман Хатылаевтар үгэс буолбут айар киэһэлэрэ үгүс киһи сүргэтин көтөҕөн, бэрт ситиһиилээхтик ааста.

Бу дьоро киэһэ атыттартан уратыта - саха төрүт дорҕоонун, саха омук доҕуhуоллуур тэриллэрин (музыкальнай инструменнарын) киэҥ эйгэҕэ таһаарыы, пропагандалааһын, сайдар саҕахтарын торумнааһын буолар. Клавдиялаах Герман бу дьыаланан олус дьоһуннаахтык ылсан дьарыктаналларын киһи эрэ ытыктыы көрөр. Саамай үчүгэйэ - оҕолору үөрэтэллэр. Хатылаевтар "Дьөһөгөй" уонна "Тэтим" бөлөхтөрүгэр билигин 60-тан тахса оҕо дьарыктанар. Үөрэх министерствотын Республикатааҕы Эбии үөрэхтээһиҥҥэ киинэ (директор М.П.Петрова) уонна Дьокуускай куораттааҕы национальнай гимназия өйөөннөр (директор Н.К.Чиряев), тэриллэннэр, дьарыктанар хостононнор, музыканнар да, төрөппүттэр да, оҕону эстетическэй иитиигэ болҕомтотун уурар бу үөрэх кыһатыгар олус махтаналлар. "Тэтимнэр" аны сайын Японияҕа стажировкаҕа баралларын туһунан кэпсэтии бара турар.

"Төрүт дорҕоон" кэнсиэргэ куораттан, улуустартан араас талааннаах оҕолор, коллективтар кыттыыны ыллылар. Сахалыы сиэринэн арчылааһыны Виталий Очиров ыытта, Николай Баишев-Күндүл олоҥхото ыалдьыттар куттарын тутта. Оттон "Тэтим" бөлөх күпсүүр (барабаан) охсуута, "Дьөһөгөй" тыыннаах музыката, ырыата-тойуга, Сунтаар оҕолорун "Ойдуо" ансамблын толоруута (салайааччы Юрий Спиридонов), "Кыталык" (Мэҥэ-Хаҥалас, В.П.Винокуров) Боотурун үҥкүүтэ, Монголияттан, Узбекистантан, Тываттан төрүттээх ыалдьыттар ырыалара-тойуктара бу киэһэ көрөөччү кутун тутта. Хомус, кырыымпа, тойук, оһуохай, сахалыы тэтим, доҕуhуол (музыка), ырыа-үҥкүү дьиҥнээх дьоро киэһэтэ буолла. Арай Мэҥэ-Хаҥалас Төхтүрүттэн "Манчаары" бөлөх кэлбэтэҕэ хомолтолоох... Ол оннугар Балыктаахтан Цыпандиннар дьиэ кэргэттэрэ музыкальнай инструменнар бэртээхэй быыстапкаларын тэрийдилэр.

Иккис күнүгэр музыкальнай культура боппуруостарынан "төгүрүк остуол" ыытылынна. Кэпсэтиини Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан культура киинин төрүт үгэстэри үйэтитиигэ салаатын салайааччыта Саргылаана Адамова иилээн-саҕалаан ыытта. Манна Тааттаттан национальнай инструменнары оҥорууга маастар Александр Иванович Чахов, Үөһээ Бүлүүттэн, Горнайтан маастардар Петр Петрович Семенов, Тихон Тихонович Дьячковскай, этномузыковед Юрий Шейкин, Музыка уонна фольклор музейын директора Аиза Петровна Решетникова, Иван Алексеев-Хомус Уйбаан, учуонай Юрий Васильев-Дьаргыстай уо.д.а. кыттыыны ыллылар. Санаа атастаһыы, ирэ-хоро кэпсэтии таҕыста. Ол түмүгүнэн маннык резолюция ылылынна: оҕоҕо төрүт дорҕоон өйдөбүлүн оҕо саадыттан саҕалаан иҥэрэргэ, оскуолаларга, орто анал, үрдүк үөрэх кыһаларыгар доҕуһуоллуур тэриллэри киэҥник пропагандалыырга, төрүт музыканы үөрэтэргэ. Дьокуускай куоракка инструменнары чинчийэр, үөрэтэр лаборатория тэрийэргэ. Мастарыскыайдары сөргүтэргэ, билиҥҥитэ Горнайга эрэ баар, үлэлиир мастарыскыайы өйүүргэ, биирдиилээн уустары, дьиҥ сахалыы хайысхалаах тэттик бөлөхтөрү көҕүлүүр сыалтан, араас семинардары, быыстапкалары, фестиваллары тэрийэргэ, маастар-кылаастары ыытарга, о.д.а.

- Билигин бу тургутан көрүү кэнсиэр-фестиваль буолла диэххэ сөп. Инникитин "Төрүт дорҕоон", аныгылыы эттэххэ, аутентичнай музыка, Норуоттар икки ардыларынааҕы фестиваль таhымыгар тахсыа диэн эрэнэбит, - диир Герман Хатылаев.

"Саха сирэ" хаһыат саайтыттан ылылынна
www.sakhasire.ykt.ru

Татьяна МАРКОВА

Хаартыска www.elleyada-fest.ru саайтан ылылынна