Кэнсиэр кэннэ санаалар

Айар киһи айымньытын күн сиригэр таһааран, дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэрэр аналлаах. Ол айымньытын хайдах кырааскалыыра, тыынныыра, доҕуһуоллуура кини таһымын көрдөрөр.

Битээлий Былааһап «БААРТ» диэн кэнсиэрэ быыһа суох ырыанан, дьүһүйүүнэн барда. Көрөөччү биир туруктан тахсыбакка истэрин-көрөрүн проекторынан урукку клиптэри, ырыа ааттарын суруйаннар ситистилэр. Сыана кэтэҕиттэн хомпоруун хотой кынаттарын сараадыппытынан, тыҥырахтарын сараппытынан саала үрдүнэн көтөн ааспыта лаппа сэргэхситтэ. Аны табык түһэ-тахса турара эмиэ сонун.

Былааһап олоҕун анаабыт рок-муусукатын норуот үстүрүмүөннэринэн доҕуһуоллаатылар. Саха муусукатыгар ырыаһыт уонна норуот үстүрүмүөннэрин аркыастыра (сал. Н. Петров) саҥа сүүрээни киллэрбиттэрин, сахалыы хард-рок уонна аркыастыр сатаан бииргэ оонньуулларын ааһан, өссө олус барсалларын көрөөччү итэҕэйдэ. Сөҕүмэр үлэттэн табыстаҕа, төһөлөөх репетиция буолбутун бэйэлэрэ эрэ билэн эрдэхтэрэ. Николай Петров салайар мусукааннара итинник дууһалара уһуктан оонньуулларын урут истэ илигим. Эдэр мусукааннарга саҥа суолу солоон биэрдилэр. Дьэ, манна сытар - икки мусукаан Н.Петров уонна В.Власов үлэлэрэ.

Дьиҥинэн, ити айылаах күүстээх куоластаах ырыаһыттардаах, Эстрада тыйаатырдаах өрөспүүбүлүкэ эстраднай-симфоническай аркыастырдаах буолуох этэ. Биир синтезатор доҕуһуолун хааччаҕа элбэх буоллаҕа. Оттон тыыннаах аркыастыр ырыаһыты биир халыыптан босхолуур эбит. Наадалаах сиргэ уһатан-кылгатан, куолас ис кыаҕын, кырааскатын, ырыа ис хоһоонун дириҥник арыйарга көмөлөһөр. Эстраднай-симфоническай аркыастыр баара буоллар, саха муусуката омуктары кытта күөнтэһиэ этэ.

Былааһап улахан мусукаанын мин эдэр эрдэхпиттэн билэбин. Кини «Санаабын өйдөөрүүй» диэн XX үйэ 100 бастыҥ ырыатын ахсааныгар киирбит ырыатын айарыгар, биһиги Үөһээ Бүлүү Ороһутугар олорор этибит. Ол кэмтэн 31 сыл ааһа охсубутун истэн соһуйдум. Кини ыллыыр ырыатын, дууһатын эймэниитин өйдүү охсор уустук буолааччы, бириэмэ наада. Кинигэтин аахпыт буолан, болҕомтобун рок-муусука уонна аркыастыр алтыһыытыгар уурдум. Бу кэнсиэртэн чулуутун талан үчүгэй звукорежиссер устара буоллар, ыраас тыас-уус тахсыа эбитэ буолуо.

Мэлдьи саҥаны айа-тута сылдьар Битээлий Былааһап сахаҕа биир бөлүһүөк уонна бард буоларын умнумуохха. Кэлиҥҥи сылларга кини хас да улууска лиэксийэ аахта. Дьэ, манна кини киэҥ билиитин, үгүһү үөрэппитин, этинэн-хаанынан ылыммытын сөҕөҕүн. Бу лиэксийэлэргэ аан дойдуттан саҕалаан саха рок-муусукатыгар, саха улуу олоҥхотун урукку кэмтэн билиҥҥи туругар, Аал Луук мастан оҕо биһигэр, киһи дьылҕатыгар, аналыгар тиийэ, бүтэй эттээх таарыйбат эйгэлэрин, ойууннааһын туһунан дириҥ ис хоһоонноох быһаарыылары истиэххэ сөп. Сымыйа экстрасенстар, ньиэрбэ ыарыһахтар дойҕохторо буолбатах - билэр киһи монолога. Киһи чахчы өйө-санаата дьэҥкэрэн, сааһыланан барар кэпсэтиитэ.

Аны кини үс үрдүк үөрэхтээх билиҥҥи кэм биир чулуу интэлигиэнэ буолар. Саха мусукааннарыттан Москубатааҕы интеллектуальнай бас билии институтун бүтэрбит, ааптар быраабыгар идэлээх соҕотох киһи буолуо.

Итинник үрдүк дуоһунастаах салайааччы гитара тутан аркыастыры кытта саҥа тыаһы-ууһу, дорҕоону, дуорааны көрдүүрэ - кини айар үлэ хара үлэһитэ буоларын туоһулуур, ырыаһыт, гитарист, бэйиэт, ырыа айааччы быһыытынан ойуччу турарын, уратытын көрдөрер.
Өссө даҕаны киһи үөйбэтэҕин күөрэтиэхтэрэ, туох эрэ саҥаны көреөччү дьүүлүгэр таһаарыахтара турдаҕа бу икки улахан мусукаан - Саха ускуустубатын үтүөлээх деятелэ Николай Петров уонна ырыаһыт, бэйиэт Битээлий Былааһап.

Михаил КОТОКОНОВ
«Кыым», 2009 с., ыам ыйын 14 күнэ, 18№