Соһуччу. Тус бэйэбэр соһуччу. Дьүүллүүр сүбэҕэ киирэр киһи итинник саҥарара сыыһа диэхтэрин сөп. Ол эрээри, бу сүбэҕэ уон ордугуна сэттэ киһи киирэр. Онон көрүү сөп түбэспэтэ, түмүгэр куолас хотторуута диэн баар буолар. Холобур, тус бэйэм куоластаабыт дьоммуттан биирэ эрэ кыайда. Сыл ахсын буоларын курдук, саас-сааһынан барабын.

Бастаан – бастыҥ саҕалааччы. Биэс эдэр ырыаһыт киирбитэ – араадьыйа уонна тэлэбиидэнньэ ыытааччыта (Саха араадьыйата уонна «Киэһэлик» биэрии), үҥкүүһүт (Саха циркэтэ) Айгылаан, тоҥ нуучча көрүҥнээх да буоллар, сахалыы ыллыыр, блюз хайысханы тутуһар Надина Эльпис, Эрхааны кытары ыллыырынан ордук биллэр Санита Ай, биллиҥҥи ырыаһыт кыргыттартан соҕотоҕун кэриэтэ рок хайысхалаах ырыалары ыллыыр Умсуура Ченянова уонна Аркадий Алексеев «уола» Ыра Чаҕаан.
Дьон санаатын иһиттэххэ, Умсуура уонна Надина диэки ыалдьааччы элбэх эбит. Умсуураҕа – уратытын иһин, Надинаҕа – эмиэ уратытын уонна сахалыы ыллыырын иһин. Ыра Чаҕаан кыайда. Кырдьык, күүстээх куоластаах, күүстээх энэргиэтикэлээх уол. Ол эрээри, аты киһи тэлбит суолун батыһа сырыттахха, өрүү «иккис» буола сылдьыахха сөп. Онон туох эмэ тус бэйэтин суолун тобулара ирдэнэр. Оччоҕо ситиһиилэниэ. «Этигэни» ылыы – саҕалааһын эрэ. Ситиһиини баҕарабын.
Ырыаһыт эр дьон. Анатолий Бурнашев, Баһылай Еремеев, Лэгэнтэй, Сахамин уонна Сиэйэ Уола киирбиттэрэ. Баһылай ылла. Төрдүс «хомуһа» буолла. Б иннин 2002 с. уонна былырыын «Бастыҥ ырыаһыт» буолбута, 2004-кэ урукку ырыаны саҥалыы ыллааһын иһин ыла сылдьыбыта (Г.Шахурдина «Таптыыбын»).
Сахаминнаах Сиэйэ Уола былырыын бэркэ үлэлээтилэр. Дьон да кинилэри сөбүлүүр. Ол да буоллар, өссө үлэлии, сайда түһүөхтэрин наада. Кэлиҥҥи кэмҥэ Анатолий Бурнашев истиҥин сүтэрдэ дуу дии саныыбын. Хайдах эрэ, олус тоҥ. Арай бу сырыыга кимнээҕэр истиҥник ыллаата – Намолий Ильин «Туллукчаанатын» («Саҥа ырыаҕа» бастаабыт «Хатаннар» эмиэ ыллыыллар бу ырыаны).
Лэгэнтэй буоллаҕына, ааспыт сылга «Ый Суолун» тыыннаах доҕуһуолунан бэртээхэй кэнсиэртэри оҥортообута. Айар үлэтигэр өссө биир таһымҥа таҕыста диэххэ сөп. Арай, «Этигэҥҥэ» эмиэ тыыннаах доҕуоуллламмыт буоллун… Арааһа, ыла сыһыа этэ. Баһылайдыын куоластара тэҥнэһэн хаалла. Барытын аһаҕас куоластааһын быһаарда.
Атаһым Бааска «Сахам кыыһын таптыыбын» диэн чахчы таһыынаах хомуурунньугу таһаарбыта. Бу сырыыга, холобур, «Дьэрэкээнэ сибэккини», «Иэйии кынаттарын» эбэтэр «Сахам кыыһын таптыыбын» ырыатын ыллаабыта буоллар, бу альбомун ис тыынын биллэриэ этэ. Оттон «Саас тыаҕа» – үҥкүүнү батыһыы, онно сөп түбэһэ сатааһын. Туһугар үчүгэй гынан баран, ырыаһыкка эрэ бэриллибэт сахалыы тыыны ситэ арыйбат.
Анастасия Готовцева, Далаана, Күннэй, Ника, Олимпия. Бары да кыахтаахтар. Эмиэ эр дьоҥҥо курдук, бутуллуу бөҕө буоллум. Хаһан эрэ Саха араадьыйатыгар ыалдьыттыы олорон: «Соҕотоҕун быһаарарым буоллар, Наастаҕа уон да «Этигэн Хомуһу» биэриэм этэ», — диэбиттээҕим. Кини курдук истиҥник ыллыыр ырыаһыты булар уустук. Быйыл ыллаабыт ырыата наһаа дьикти матыыптаах. Тарбахтан эмии курдук. Быһыыта, ол да иһин хаалла.
Күннэй урукку ырыаларын саҥалыы оҥорторон эрэр быһыылаах. Сыыһа истибэтэх буоллахпына, «Күөх кытыл» ырыатын доҕуһуола уларыйбыт. Истиҥ ырыа. Ника уонна Олимпия улаханнык соһуппатылар. Оттон Далаана эмиэ төрдүс «хомуһун» ылла.
Далаана кэлиҥҥи ырыаларыгар сороҕор истиэп, сороҕор урукку сэбиэскэй кэм иһиллэн ааһар. Туох эрэ ахтылҕаны үөскэтэр. Арай, тылын-өһүн болҕойоро буоллар, туһалыах эрэ этэ.
«Бастыҥ ырыа». Манна мөккүөр суохха дылы – Игорь Егоров «Билбэтэҕим» (Лэкиэс тыла, матыыба уонна доҕуһуола) ылла. «Клипмейкергэ» эмиэ тугу эрэ ылбыта.
Сиэйэ Уолун «Таптаатым» ырыата (В.Гуляев тыла, Д.Потапов матыыба, А.Абрамов доҕуһуола) илин-кэлин түсүһүөн сөбө. Маны сэргэ Далаана «Дьол амтана», Фиеста уонна Понсаш «Бу – таптал» ырыалара киирбиттэрэ. Фиеста кэлбэтэх, онон Понсаш бэрт кылгастык ыллаат, тахсан баран хаалла. Бачча улахан тэрээһиҥҥэ кэлэ да сатыахха баара.
Дьэ, уонна саҥа номинация – «Төрүт сахалыы суоллаах-иистээх ырыаһыт». Эмиэ буккуллуу – сахалыы суолу-ииһи тутуһар ырыаһыттарбыт аҕыйаахтар эбээт. Эбиитин, бу дьон ханна эмэ атын сиргэ тиийдэллэр эрэ, хайаан да бастыыллар, анарааҥҥылары соһуталлар. Варя Аманатованы кытары Саарын киирбиттэрэ – урукку үлэлэрин-хамнастарыниһин махтаныы бэлиэтэ. Анатолий Бурнашев уонна Виталий Очиров ис кылыһахтара сөхтөрөр. Оттон кыайыыны ситиспит Юлиана, бастатан туран – хомусчут. Куолаһын араастык оонньотон, бу сырыыга эмиэ сөхтөрдө. «Хомуһун» ыла туран, уһуйааччытын Альбина Дегтяреваны ахтыбыта хайҕаллаах.

«ЭтигэнХомус-2011» кыайыылаахтара:

«Сүдү талааҥҥа сүгүрүйүү бэлиэтэ» – Светлана уонна Егор Неустроевтар. Светлана Александровна уонна Егор Ильич ыччат-оҕону ырыаҕа уһуйууга киллэрбит, киллэрэр кылааттарын киһи эрэ сөҕөр. Кинилэр «Тулуйхан» устуудьуйалара хас улуус, нэһилиэк аайы кэриэтэ бааллар. төһөлөөх киһи кинилэргэ уһуйуллан тахсыбыт ааҕан сипит суох. Махтанабыт, сүгүрүйэбит!
«Сыл бастыҥ саҕалааччыта» – Ыра Чаҕаан.
«Сыл бастыҥ ырыаһыта» – Далаана уонна Баһылай Еремеев.
«Сыл бастыҥ ырыата» – Игорь Егоров «Билбэтэҕим», Лэкиэс тыла, матыыба, доҕуһуола.
«Төрүт сахалыы суоллаах-иистээх бастыҥ ырыаһыт» – Юлиана.

Анал бириистэр:
«Көрөөччү биһирэбилэ» – Далаана.
«Бастыҥ доҕуһуолдьут» – Лэкиэс.
«Бастыҥ сыана уобараһа» – Күннэй.
«Бастыҥ альбом» – Баһылай Еремеев «Сахам кыыһын таптыыбын».
«Бастыҥ устуу дьиэтэ – Семен Ченянов «Мозаика».


Түмүк итинник. Хаһыат-сурунаал аайы ырытыы бөҕө тахсыаҕа. Сыл ахсын буоларын курдук, сөбүлэһээччи да, сүөргүлээччи да баһаама биллэр. Ол быыһыгар Дьүүллүүр сүбэни куоһурҕатааччы да көстүө турдаҕа. Хайалара да сөпкө этэр курдуктар. Сөп ээ – санаа этиллиэхтээх, ырыаһыттарга эрэ буолбакка, бу бириэмийэни ыытыыга, тэрээһиҥҥэ сыанабыл эмиэ быһыллыахтаах.
Туох да диэбит иһин, «Этигэн Хомус» – бастакы уонна, билиҥҥитэ, суос-соҕотох, бастыҥ бириэмийэбит. Быйыл төрдүс «хомуһу» ылбыттар эһиил «кылыл көмүскэ» тигистиннэр. Быйыл саҕалаабыттар эһиил сүрүн номинацияҕа кииристиннэр. Тэрийээччилэр эмиэ тугунан эмэ соһуттуннар. Дьүүллүүр сүбэ буоллаҕына сыл ахзсын уларыйан истин.

Мэхээс Сэмэнэп.