| «Сайыы» сайаҕас кыргыттара: «Бэйэҕит суолгутун көрдөөҥ» |
| 21 декабря 2009, 22:41 | Көрдүлэр: 9989 | Ыстатыйалар |  |
 Сахабыт сиригэр тыыннаах доҕуһуоллаах бөлөхтөр элбии туралларын туһунан «Хатан» сурунаалга хаста да суруйан турабыт. Ордук оскуола саастаах оҕолор, ол аата сурунаалбыт ааҕааччылара, бу дьарыкка үлүһүйэн эрэллэрэ үөрдэр. Бүгүн Горнай улууһун киинигэр, Бэрдьигэстээххэ, ыллыыр-туойар «Сайыы» бөлөҕү билиһиннэрэбит.САЙЫЫ, аат.: Саас күөл мууһа кытыытынан тэстибитэ, ирэн ойбон курдук дьөллүбүтэ. («Саха тылын быһаарыылаах кылгас тылдьыта»). САЙЫЫ. Саас хаар уута киирэн күөл мууһун дьуххардыбыта. («Сахалыы кылгас тылдьыт»). Ити аата «Сайыы» кыргыттара тоҥ мууһу сааскы аламай маҥан күн сылаас сыралҕанынан сайа тыган уулларарын курдук хас биирдии тоҥуй сүрэҕи бэйэлэрин ырыаларынан уулларар дьүккүөрдээхтэр. «Сайыы» атын эдэр бөлөхтөртөн уратыта диэн, манна кыргыттар эрэ оонньууллар-ыллыыллар. Бары оскуолаҕа 10-11-с кылааска үөрэнэллэр. Биир-биир билсиэххэ: Кыыдаана Оленова - ырыаһыт, ырыа айааччы; Аня Слепцова - лидер-гитаара; Варя Алексеева - бас-гитаара; Ньургустаана Иванова - клавиша үстүрүмүөнэ; Аня Алексеева - барабаан. Иллэрээ сыл Бэрдьигэстээххэ командировкаҕа бара сылдьан, үгэс курдук, кулуупка киирбитим. Арай, «Хардыы» бөлөх гитариһа Иван Местников онно сылдьар эбит. Соһуйдум. Ыйыталаһан билбитим, кинини оннооҕу култуура дьиэтин салайааччы, «Дапсы» бөлөх бас-гитариһа Николай Осипов анаан-минээн ыҥыран аҕалбыт эбит. Оҕолору мунньан үөрэттэрээри, тыыннаах доҕуһуоллаах бөлөх тэрийээри. Дьэ, бэртээхэй дьыала буоллаҕа. Ол киэһэ икки кыыс кэлэн кыратык гитааралаан, барабаан охсон барбыттара. «Саҥа үөрэнэ сылдьабыт», - дэспиттэрэ. Бэйэлэрэ этэллэринэн, саҕалыылларыгар электрическэй гитаара диэни аан бастаан көрбүттэр. Ол аата аккорд эҥин диэни букатын да билбэт буоллахтара. Онон, бастакы салайааччылара, уһуйааччылара Иван Местниковка махталлара хара баһаам: «Олус уустук буолуох эбит да, биһигини кини мусукаан оҥортоото», - дииллэр. Ол да буоллар, хайаан бачча бөлөх кубус-кураанах миэстэҕэ тэриллиэй?! Кыргыттар уруккуттан да баҕалаах, интэриэһиргиир эбиттэр. Ол да иһин, ыра санааларын олоххо киллэрээри, холонон көрөөрү, таарыйа иллэҥ кэмнэрин туһалаахтык атаараары кэлбиттэр. Билигин балайда ситэн-хотон, ырыа да айаллар (Кыыдаана Оленова), доҕуһуол да оҥорорго холоноллор. Ону салайааччылара Николай Осипов уонна Родион Саввинов ситэрэн-хоторон, сүбэлээн-амалаан, сааһылаан биэрэллэр. Кыргыттар саха ырыаһыттарыттан Далаананы, Никаны, Саарыны, Байбалы сөбүлээн истэллэр. Аныгы дьон сиэринэн, омук да муусукатыттан туора турбаттар - «Green Day», «Red Hot Chili Peppers» курдук аатырбыт бөлөхтөрү эмиэ сөбүлүүллэр, туохха эмэ үөрэнэн да эрдэхтэрэ. «Сайыы» бөлөх билигин бэлиэр уонча ырыаланна. Ол быыһыгар «Дапсылар» «Сибэкки» диэн ырыаларын (Афанасий Арчылан тыла, Эдуард Тарасов матыыба) уруккуттан кыралаан оонньууллар эбит. Ити ырыаны быйылгы «Саҥа ырыаҕа» ыллыахтаахтар. Куонкуруска кыттыахтаах өссө биир «Күһүн ааһара» ырыаларын бэйэлэрин кыыстара суруйбут. Уопсайынан, ханнык эмэ өрөспүүбүлүкэ таһымнаах күрэххэ кыттыахтарын баҕарбыттара ырааппыт. Онон «Саҥа ырыаҕа» ситиһиини баҕарыаҕыҥ. Түмүгэр тылы кыргыттарга бэйэлэригэр биэриэҕиҥ: - Биһиги тас көстүүнү инники күөҥҥэ туппаппыт. Аҥаардас онон эрэ сылдьар ырыаһыт элбэх. Онон бэйэбит туспа суоллаах-иистээх, ураты буочардаах бөлөх буолуохпутун баҕарабыт. Оскуоланы бүтэрдэхпитинэ хайабыт даҕаны олоҕун муусукаҕа аныыр былаана суох, көннөрү сөбүлүүр дьарык эрэ быһыытынан илдьэ сылдьыахпыт. Юрист, архитектор, экэнэмиис, математик буолуох этибит. Бэйэбит саастыылаахтарбытын «Хатан» ыччат сайдам сурунаалын өрүү ааҕаргытыгар ыҥырабыт. Туох эмэ дьарыкта булунуҥ, бу олоххо бэйэҕит суолгутун көрдөөҥ. Мэхээс СЭМЭНЭП Виктор Ли-Фу хаартыскаҕа түһэриитэ "Хатан" сурунаал 6 (9) №, 2009 с. |
|
Нөрүөн-нөргүй буоллун биһиги саайтпыт ыалдьытыгар! Билигин эн ыалдьыт курдук киирдин. Бэлиэтэнэн киирдэххинэ бу сиртэн элбэҕи бэйэҕэр туһаныаххын сөп.
Майгынныыр сонуннар:
|
« Төттөрү
Ырытыылар (7)
