| "Айар таммах-2009" |
| 2 апреля 2009, 22:32 | Көрдүлэр: 17612 | Ыстатыйалар |  |
 Ахсынньы 18 күнүгэр «Саха ырыатыгар тыл суолтата» диэн Төгүрүк остуол ыытыллыбытын туһунан суруйан турабыт. Бу үгүс айар уонна уопсастыбаннай түмсүү, сахалыы тыллаах араадьыйалар, хаһыаттар уо.д.а. кыттыылаах түһүлгэ кэнниттэн «Уус-уран Сүбэ» уопсастыбаннай түмсүү тэриллибитэ. Манна СӨ Ырыа айааччыларын, суруйааччыларын, композитордарын, суруналыыстарын сойуустара, СӨ Бэчээккэ уонна тэлэбиисэринэн-араадьыйанан биэриигэ департамена, сахалыы тыллаах араадьыйалар, хаһыаттар, ырыа устуудьуйалара, СГУ Саха тылын уонна култууратын факультета, «Ийэ тыл» түмсүү холбоспуттара. Сүбэ эдэрдэргэ хомоҕой тыллаах, ылбаҕай матыыптаах ырыалары айарга көмөлөһөр, сүбэлиир-амалыыр соруктаах. Ити туһунан эмиэ балайда суруйбуппут.Үлэ биир бастакы ситиһиитэ, эбэтэр үлэтэ диэххэ дуу - муус устар 27-28 күннэригэр «Айар таммах-2009» диэн кэрэ ааттаах, Саха сирин эдэр ырыа айааччыларын бастакы күөн-күрэһэ ыытылынна. Бу күөн-күрэһи Ырыа айааччылар сойуустара, Өксөкүлээх киинэ, Ыччат министиэристибэтэ, Дьокуускай к. Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга салаата, «Саха» НКИК уонна «Ситим» медиа-бөлөх буолан тэрийдилэр. Дьүүллүүр Сүбэ үлэтин эдэр да буоллар, үгүс мусукаан билинэринэн, олус үрдүк таһымнаах композитор Николай Михеев салайда. Ону таһынан бэйиэттэр Уххан уонна Омук Уола (Виктор Хон), ырыаһыттар Байбал уонна Күннэй, «Киин» уонна «Сахалыы Виктория» эрэдээктэрдэрэ Уйулҕаана уонна Марина итиэннэ мин үлэлээтибит. 30-гар диэри саастаах сүүрбэ аҕыс киһи кытынна. Бастакы диэтэххэ, бэрт элбэх сиртэн кэлбиттэр: Дьокуускай, Хатас, Кэбээйи, Дьааҥы, Нам, Уус Алдан, Сунтаар, Горнай, Чурапчы, Муома, Таатта, Хаҥалас, Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Өлүөхүмэ, Булуҥ, Мэҥэ-Хаҥалас. Үгүстэрэ киин куоракка олороллоро буолуо да, дойдуларын-сирдэрин аатын көмүскүүллэрэ хайҕаллаах эрэ. Тус бэйэм киһи «һык» гынарын соччо истибэтим диэхпин сөп. Олохсуйан хаалбытынан, табыллыбатах таптал туһунан ырыа хара баһаам. Арай аҕыйах киһини биир-биир бэлиэтээн ылыахха сөп. Сахаҕа биир үчүгэй инструменталист тахсан эрэриттэн үөрдүм. Муома уола Евгений Слепцов Култуура уонна ускуустуба колледжыгар үөрэнэр. Биир ырыатын гитара, иккиһин фортепиано доҕуһуоллаах ыллаата. Онто көннөрү баллырҕатыы буолбатах - сиһилии толкуйдаммыт, хас биирдии нуотатыгар тиийэ сааһыламмыт доҕуһуол. Кырдьык - доҕуһуол. Икки сыллааҕыта Бороҕоҥҥо тахсан ыллыырын истибитим, онтон биллэ сайдыбыт. Үлэлиирэ, дьарыктанара харахха тута быраҕыллар. Арай тыла-өһө доҕолоҥноон биэрдэ. Онтон атын инники соҕус миэстэҕэ тиксиэхтээҕэ. Онон, Евгений мантан ыла элбэх хоһоону ааҕара, көрдүүрэ эбэтэр биир эмэ хоһоонньуту кытары ыкса үлэлэһэрэ ирдэнэр. Кытаат. Сорохтор биллэр бэйиэттэр хоһоонноругар ырыа айаллар эбит: Күннүк Уурастыырап, Сайа, Лана Юргина, Омук Уолун айымньылара бааллар. Ол хайҕаплаах. Ол аата, бу дьон, чахчы толору сиппит-хоппут айымньыны айарга дьулуһаллар эбит. Бэйэтин тылыгар айар оҕолортон Мэҥэ Хаҥаластан Галина Сосинаны бэлиэтиэххэ сөп. «Эйиэхэ» уонна «Күүтэбин» ырыаларыгар (атын дьон толордулар) уобарас да, тыл-өс да барыта баар. Галина бэйэтэ кинигэлзэх үһү. Ити курдук эмиэ Петр Соловьев (Кэбээйи) «Күн кыыс» диэн ырыатыгар уобараһы көрдөөһүн көстөр: Мин - Ыйбын, хараҥа халлаантан сырдыыбын... ... Ардыгар Күн кыыһы кистээммин таптыы(р)бын... Биир бэлиэтии көрбүтүм диэн, эдэр дьон тыл суолтатын билбэттэр. Биир ырыаһыт «сэгэлдьитэ ыллыыбын» диир. Сэгэлдьитэ хаамыахха сөбө буолуо, оттон ырыаҕа ити тыл барсыбат. Итинник холобур элбэх. Өрүү да буоларын курдук, «онтон» уонна «оттон» диэни араарыы, тыл бүтэһигэр Ҥ дорҕоону туттуу суоҕун кэриэтэ. Аны туран, уһун-кылгас аһаҕас дорҕооннору миэстэлэрин атастаһыннаран кэбиһэллэр эбит. Дьиктитэ диэн, ол курдук кумааҕыга суруйаллар. Ол аата, оскуолаҕа саха тылын үөрэтии туруга соччото суох эбит диэн түмүккэ кэлиэххэ сөп. Кэбээйиттэн Иннокентий Никифоров кытынна. Ырыаларыгар сахалыы бараан баар эрээри, туох да миэстэҕэ тиксибэтэ. ТОҔО диэтэххэ, толоруута быстар мөлтөх. Атын дьоҥҥо ыллатара буоллар, ырыалара дьон биһирэбилин ылыах эбиттэр дии санаатым. Дэгэрэҥи тутуһар дьон бу уолу булуох этигит. Хас да сыллааҕыта «Мин Хаҥалас уолабын» ырыатынан балайда биллэ сылдьыбыт Стас Артемьев тэтимин ыһыктыбакка үлэлии сылдьарыттан үөрдүм. Оттон Константин Васильев (Дьокуускай) байааҥҥа доҕуһуоллаан ыллыахха сөптөөх нарын ырыалары айар эбит. Сунтаартан Анна Игнатьева доҕуһуола ураты, матыып, тэтим да баар. Күөн күрэс иккис күнүгэр Дьүүллүүр Сүбэ бу эдэр дьоҥҥо бэрт элбэх сүбэни-аманы биэрдэ. Уххан курдук ураты хоһоонньут, Күннэй курдук ырыа айааччы үтүө тыллара саҥа саҕалааччыларга туһаны аҕалбыттарыгар саарбахтаабаппын. Бүөккэ Бөтүрүөп, Георгий Сергучев, Владимир Мохначевскай кэлэн эмиэ кэс тылларын эттилэр. Сүрүн тэрийээччи, СӨ Ырыа айааччыларын сойууһун уонна Уус-уран Сүбэ түс киһитэ Алексей Егоров алгыһынан бу күрэх ыытылынна. Үтүө үгэскэ кубулуйдаҕына, саха аныгы ырыатын сайдыытыгар улахан кылаатын киллэриэх этэ. Мэхээс СЭМЭНЭП. КЫАЙЫЫЛААХТАР. Бастакы бөлөх (саҕалааччылар): Дипломаннар — Алексей Черников, Светлана Кыймина, Александр Оконешников. Лауреаттар — бастакы — Алевтина Сосина, иккис — Галина Сосина, үһүс — Анна Игнатьева. Иккис бөлөх (биллибит ааптардар): Дипломаннар - Косиор Карманов, Стас Артемьев, Прасковья Бояркина. Лауреаттар - бастакы Альберт Михайлов, иккис — Алексей Абрамов, үһүс — Олег Беляев. Анал ааттар: — Тыыннаах доҕуһуоллаах ырыа — Евгений Слепцов; — Саҥа сүүрээн — Айс; — Бастыҥ ырыа тыла — Галина Сосина. |
|
Нөрүөн-нөргүй буоллун биһиги саайтпыт ыалдьытыгар! Билигин эн ыалдьыт курдук киирдин. Бэлиэтэнэн киирдэххинэ бу сиртэн элбэҕи бэйэҕэр туһаныаххын сөп.
Майгынныыр сонуннар:
|
« Төттөрү
Ырытыылар (0)
