Кэнсиэр 1 да мүнүүтэ хойутааһына суох ыйыллыбыт бириэмэтигэр саҕаланан соһутта

Бу киэһэ уратытынан Сергучевтар кэнсиэри бэйэлэрэ иилээн-саҕалаан, ким да кыттыгаһа суох бэйэлэрэ ыллаан-туойан ыыппыттара буолла. Ол эрэн чуҥкуйбатыбыт.

Кэнсиэри үһүөн Күннэй матыыбыгар «Ырыабын ыллыыбын» ырыанан астылар.

Бу киэһэ Күннэй толоруутугар «Ырыам ыллан» (Анна Барашкова), «Күһүҥҥү долгураҥ» (Сайа хоһооно, Күннэй матыыба), «Мин хаалбытым» (Сайа хоһооно, Күннэй матыыба), «Билигин дьэ билинэбин» (Сайа хоһооно, Күннэй матыыба), «Курус тыал» («Кэскил» киинэттэн, Күннэй матыыба), «Сырдык дьэргэлгэн» (Сайа хоһооно, Күннэй матыыба), «Сайыҥҥы» «Нарыйаана-хатыҥнарым» бэйэтин матыыбыгар ырыаларын иһиттибит-көрдүбүт. Күннэй бу киэһэ истээччи дьүүлүгэр саҥа ырыаларын таһаарда - Тумус Мэхээлэ хоһоонугар «Ааспыт кэм» уонна доҕуһуола суох «Сааскы кэмҥэ» диэн ырыатын олус сэргии иһиттибит.

Татьяна Афанасьевна «Күөрэгэй», «Кыргыттарыам, дьүөгэлэриэм» (Галина Шахурдина) уонна «Чороон» саҕаттан саамай биллэр «Күһүҥҥү күөрэгэй» (Михаил Тимофеев хоһооно, Владимир Татаринов матыыба) ырыаларын бэлэхтээтэ.

Күннэй ийэтинээн, Татьяна Афанасьевналыын, Анна Барашкова «Омук анала» диэн ырыатын олус ис-киирбэхтик, истиҥник толороннор истээччилэри долгуттулар. Маны таһынан иккиэн «Сайыҥҥы сарсыарда» (Күннүк Уурастыырап хоһооно, Күннэй матыыба) эмиэ бары сөбүлүүр ырыаларын толордулар. Өссө «Кырдалга» диэн ырыаны бэлэхтээтилэр. Күннэй куолаһа үкчү ийэтин куолаһыгар майгынныыр Онон иккиэн толорор ырыалара бэркэ табыллар эбит.

Үһүөн ыллыыллара эмиэ интэриэһинэй буолла. Ол курдук, «Түһүлгэҕэ эн таскар» (Уйбаан нуолур хоһооно, Виктор Никаноров матыыба), «Амсат эрэ дьэдьэҥҥиттэн» (Николай Попов хоһооно, Анастасия Варламова матыыба) бэркэ толордулар.

Бу киэһэ Сергучевтар дьиэ-кэргэн аҕалара Георгий Георгиевич соҕотоҕун ыллаан соһутта «Мин бүгүн эйигин көрбөккө хааллым» диэн тыллардаах «Иэйии» диэн ырыаны. Уонна бэйэтэ билиммитинии, кини музыка эйгэтигэр үлэлээбитэ ырааппыт буолан баран, биир да ырыаны суруйбатах киһи эбит. Кырдьык да оннук эбит - биһиги кинини бэртээхэй инструменталист, бастакы аранжировщик быһыытынан билэбит. «Чороон» саҕаттан Георгий Георгиевич маҥан көстүүмүн кэтэн сценаҕа тахсан саксофоҥҥа биитэр флейтаҕа оонньоотоҕуна биир бэйэм «бу биһиги олус да интеллигентнай музыкалаахпыт уонна музыканнардаахпыт» дии саныыбын. Георгий Георгиевич икки инструментальнай композициянан бу киэһэни киэргэтиэн киэргэттэ.

Сергучевтар биһиэхэ интервьюларыгар Күннэй «аҕам туохтан барытыттан үрдүк хаачыстыбаны ирдиир» диэбитэ үһүөн «Соҕотох хахыйах» диэн Күннүк Уурастыырап хоһоонугар, Күннэй матыыбыгар ырыаны доҕуһуола суох толороллоругар дьэҥкэтик көһүннэ. Үс куолаһынан олус табатык араарыы, бэйэ-бэйэлэрин бэркэ ситэрсии, дьүөрэлэһиннэрии мааныта буолла. Бу, арааһа, Георгий Георгиевич үлэтэ диэн сэрэйэбит.

Биэчэр «Саҥа Дьыл» диэн ырыанан бэркэ түмүктэннэ. Дьон тымныыны тымныы диэбэккэ саха биир биллэр, талааннаах, ырыалыын ыалласпыт Сергучевтар дьиэ-кэргэннэригэр хараһыйбакка сибэкки дьөрбөтө бөҕөтүн утары ууннулар.

Куруук да буоларын курдук Күннэй көстөр дьүһүнэ, таҥаһа-саба мааны. Анаан саҥа таҥас тиктэрбит, аныгылыы быһыылаах сахалыы ырбаахыта бэйэтигэр олус барсар. Сахалыы үрүҥ көмүс бастыҥа, илин кэбиһэр киэргэллэммит.

Дьэ, бу курдук, араас хайысхалаах, араас майгылаах ырыалардаах киэһэ буолла. Ылламмыт ырыалар үгүстэрин автордара - Күннэй. Георгий Георгиевич били биир да ырыаны суруйбатах киһибин диэбитигэр эбэн эттэххэ, «Мин саамай табыллыбыт айымньым – күҥҥэ көрдөрбүт соҕотох кыыһым Күннэй» диэн олус киэн туттар быһыылаахтык билиммитэ. Дьэ, кырдьыга да оннук. Күннэй бастатан туран, талааннаах мелодист. Эдэр киһи диэтэххэ, уустук, сороҕор киһи уйулҕатын да хамсатар ырыалардаах. Маны таһынан сахабыт эстраадатын биир чаҕылхай толорооччута. Хас биирдии сценаҕа тахсыытын ымпыгар-чымпыгар тиийэ толкуйдаан оҥорор. Уонна манна диэн эттэххэ, элбэх уол оҕо кутун туппут саха биир бастыҥ кыыһа буоллаҕа.

Саха дьоно сөбүлээн истэр, көрөр ырыаһыт дьиэ-кэргэн Сергучевтарга айар үлэҕитигэр өссө да үрдүк чыпчааллары дабайа туруҥ диэн баҕа санаабытын тиэрдэбит. Санаабыккыт туолуохтун!

СИНИЛЬГА

2008 с., ахсынньы 14 күнэ

Дьокуускай куорат