| Сатирическай кэпсээннэр, монологтар, фельетоннар |
| 31 марта 2008, 22:13 | Көрдүлэр: 16874 | Ыстатыйалар |  |
|
ДИРИЖЕР КЫҺАЛҔАЛАРА (Оонньуу туран санаа, эбэтэр искусство үлэһитин олоҕуттан кыра түгэн) Репродукторга оркестр настройкаланар тыаһа иһиллэр. Өтөр буолбат, дирижер тахсар. Ытыс тыаһа. Тоҥхоҥнуур. Дьонугар эргиллэн дорооболоһор. Чугастары кытта илии тутуһар. Оҥостор. Илиитин көтөҕөн иһэн, сиэҕиттэн леска санньылыйа сылдьарын көрөр. Тардыалыыр. Кэлбэт. Өссө күүскэ тардыалыыр. - Аат уола баара. Дьэ, бэйикэй, сарсын иэскин биэрэрим буолуо. Бу күөгүтүн иилбит буола-буола... Өссө күүскэ тардыалыыр. Онтуката сиэҕэ хайа ыстанар. Симиттэн күлбүтэ буолар. Оҥостор, дьонун көрөр… - һы, бу барабаанньыппыт ханна барда?! Дьиэтин оһоҕун оҥоро кэлиэхтээхтэр даа?! Онно мин тугум кыһалҕатай! Үлэтигэр, сир да сиҥиннин, баар буолуохтаах! Бар, сүүрүүнэн ыҥыран кэл! Бээ, тохтоо, ыҥырыма. Сибилигин кини партията саҕаланар. Ыл, олор, бэйэҥ оонньоо. Туох даа?.. Оонньоо диибин, оонньоо! Хайдах да буоллун. Мин бэйэм эппиэттиэм. Сарсын иэһин биэрэрим буолуо. Үүрүөм! Атын киһини булуом... Хантан даа? Ол эн дьыалаҥ буолбатах. Булуом... Ыйтан... Марстан... Оо-х-х! Чэ, уолаттар. Таҥара көмөтүнэн айаннаатыбыт. Трата-таа... Барабааҥҥын наһаа күүскэ охсума. Быыкатык оҕус. Ситинник. Таптаан эрэр курдук. Өссө кыратык. Маладьыас! Маладьыа-ыа-аас!.. Улахан барабааны охсума, улахан барабааны охсума диибин дии. Киһи этэрин туоххунан истэҕин!? Уой да! Ыл, уурай! Оонньоомо... Оонньоомо диибин дии! Тур, киэр буол! Туох диигин? Дьэ, сэрэн, оонньуу буттэҕинэ иэскин биэриэм. Ыл өссө саҥар эрэ, устуом... Туох даа? Хантан баҕарар булуом. Ыйтан! Марстан! Ыл контрабаскын, кэриэскин оонньоо! Барабаана да суох оонньуохпут, уолаттар… Бам-бара-баан! Бам-бара-баан! Суох, барабаан наада эбит! Бам-бара-баан!.. Барабааннар!.. Оо, сотору чахчы өлөрүм буолуо... маннык үлэһиттэри кытта... Оҕолорум барахсаттар, ойоҕум эрэйдээх… Оо, айыым-таҥарам, аһын-харыһый даа. Быыһаа бу сортон-муҥтан! Аа, дьэ кэллэ дии, ыл, түргэнник миэстэҕэ аас. Бэйикэй уус, оонньуу бүттэҕинэ иэскин биэрэрим буолуо. Сэрэнэн аас, сэрэнэн. Түргэн соҕустук хамсанан ис. Чэ, чэ!.. Бам-бара-баан! Тра-та-таа! Тэриэлкэлээр! Оо, билигин да тиийэ илик дуу, черепаха!.. Ол иһин даа! Хайаан да итини түҥнэри көтүө дии санаабытым. Балай! Оһоҕуҥ букатын да хайа ыстанан хаалбат ээ! Саныыр. Онтуката радионан бэриллэр. Дьэ, маннык дьону кытта үлэлээн абыран... Олохпун хас сыл кылгаппыккыт буолла... Уоскуйуохха... уоскуйуохха... Уоскуй, Муля, уоскуй. Ньиэрбэҕин харыстаа... Паампа-ра-раам... пара-ра-раам... Быйыл кырыыһабын эмиэ кыайан оҥотторботум. Күһүҥҥү ардахтар эмиэ мин үрдүбүнэн истэхтэрэ… ойоҕум эмиэ сыппах быһаҕынан сулуйдаҕа... Уоппускам детсад, дьааһыла көрдүүрбэр бүттэ... Ааным эмиэ оҥоһуллубакка турар. Былырыын кыһыҥҥы сорум эмиэ истэҕэ. Оо... хаһан өлөн мантан барытыттан сынньанарым буолла... һы, кырдьык даҕаны өлөн хаалбыт киһи... Төһө эрэ сынньанар этим. Туох да кыһалҕата суох нус-хас сытаҕын... Ырай олоҕо!..Оо, оҕолорум эрэйдээхтэр! Ойоҕум муҥнаах!.. Оо, сордоох- муҥнаах аҕаҕытын бырастыы гыныҥ!.. Бум-бум-бум!.. Бу сордоох үлэни төрүт бырахтахха сатанар. Уһун сонноммотум. Дьиэ биэрбэттэр.. Дьааһыла суох... детсад суох... Туох баарый биһиэхэ? Кураанах ытыс тыаһа… Ону да таһынан абыраатахтарына... Былыр сөбүлээбит артыыстарыгар харчы быраҕан биэрэллэрэ үһү...Ол харчы туһунан этэ да барыллыбат. Муҥ саатар биирдэ эмит хаппыт сибэкки биэрэллэрэ баҕалаах... Чэ, туох баарый?.. Суох, барыам! Күн сарсын!.. Тутууга... Каменщигынан, рабочайынан. Тра-та-та-таа… Сыл аҥарынан дьиэ ылыам. Үс хостоох... Суох, түөрт… Ванна, душ... сылаас туалет... Ырай олоҕо. Барабын! Бу дьадаҥы олохтон... Бу дьадаҥы тэрилтэттэн... Бэйэлэрэ үлэлээтиннэр!.. Биллиннэр!.. Ити барабаанньыт эрэйдээх, дьиэ биэрбэтэхтэринэ, барыам диэбитэ уон үһүс сыла. Сылдьаахтыыр. Оо, оттон ити кини курдук үлэһиттэрдээх буоламмыт баччааҥҥа диэри инчэҕэй тирбэҕэ быстыбатынан үлэлээн сылдьаахтаатахпыт... Эрэйдээҕи, таах сибиэ, кыыһырбычча мөҕөммүн. Кэбис, оонньуу кэнниттэн уоскуттахха сатанар... Оо, барахсаттарыам!.. Эһиэхэ тулуургут, идэҕитигэр бэриниигит, барыны өйдүүргүт иһин бука барыгытыгар мэтээл биэртэлиэххэ наада... уонна... уонна дьиэ! Бука барыгытыгар! Тра-та-та-таам!!!  СҮРЭҔИМ ЫАЛДЬАР (В. Ойуурускай фельетонугар олоҕуран суруйуу) Аһара уойбутуттан мэктиэтигэр кыайан өҕүллүбэт да буолбут, арыы-сыа ньалҕарыйбыт эристиин, аҕылаан-мэҥилээн, ынчыктаан-бөтүөхтээн киирэр. Туох эрэ турба дуомнара, радиатор секциялара сүгүүлээх. Тыын ылан олорор. Көлөһүнүн соттор. — Көр эрэ, ити мин сүрэҕим ыалдьар буолан хаалла. Бу манан эмискэ-эмискэ тэһитэ кэйиэлиир. Ол туохтан диэтэххэ, дьэ маннык: ити биһиги сорох-сорох салайааччыларбыт хаһаайыстыбаннайа суохтарыттан. Судаарыстыба, норуот баайын-дуолун олох харыстаабаттар, сир-дойду аайы ыһан кэбиһэллэр. Ону көрө-көрө, дьэ бу сүрэҕим ыалдьар буолла. Олус кыһыйабын-абарабын. Көр эрэ, оннооҕор биирдэ, таах бырахпыт шифердэрин дьиэбэр таһа сылдьаммын, кыайбат эрээри аһара туттан кээһэн, уҥан охтон турабын ээ. Дьэ кыһыылаах дьон диэтэҕиҥ. Норуот көлөһүнүн букатын сыаналаабаттар. Хата, ол мин бэйэм массыыналаах буоламмын, син таһа, хомуйса, туһаҕа таһаара сатыыбын да, ол соҕотоҕун төһөнү көҕүрэтиэм буоллаҕай?! Биирдэ, ити, дьиэм таһыгар турар гостиницаны өрөмүөннээтилэр. Тымныы саамай үгэннээн турдаҕына. Чэ, доҕор, бэрэбинэ, хаптаһын бөҕөнү тиэйэн аҕалан уулуссаҕа куппаттар дуо?! Нэһиилэ барар-кэлэр суолу эрэ хаалларбыттар. Харабыл диэн суох. Эчи күрүө-хаһаа кэлиэ дуо, ким баҕарар кэлэ-бара таһарыгар көҥүл курдук. Ол өрөмүөҥҥэ төһө бэйэлээҕи көҕүрэтиэхтэрэ буоллаҕай?! Дьэ ол мас, киһи хараҕын аалан, уһун кыһыны быһа сытта ээ. Мин ону көрө-көрө эмиэ сурэҕим ыалдьан барда. Норуот баайа таах хааларыгар тиийэр диэн санаа миигин күнүстэри-түүннэри тэһитэ үүттээ да үүттээ, үүттээ да үүттээ. Мэктиэтигэр кыайан утуйбат да буолан хааллым ээ. Дьэ ол иһин ыксааммын иккитэ-хаста обургу соҕустук тиэйэн ыллым. Инньэ гынаммын эрэ арыычча буоллум ээ. Көр, оннук дьон. Букатын кыһамматтар... Сааһыары өссө алдьаһын ыксаан, таах хаалаары гынна диэн, бүтүннүүтүн тиэйэн ыллым. Оо, дьэ, дьон бөҕөлөр!.. Оттон биирдэ иккилии мэндиэмэннээх уопсай дьиэлэр оһохторун өрөмүөннээтилэр. Кирпииччэ бөҕенү тиэйэн аҕалан, сир-сир аайы эмиэ кутан кэбистилэр. Ии, барахсаттар, көрүөххэ үчүгэйэ сүрдээх, кып-кыһыл, оһохтон буһан тахсарын эрэ кытта аҕалбыттар быһыылаах. Ол оһохчуттар баҕайылар ону кэрэйэллэр үһү дуо, ордугун дэлби ыһыын-ыһан кэбиспиттэр. Ол иһигэр бэрт кыратык тыытыллыбыт чөмөхтөр эмиэ бааллар. Дьэ, үчүгэй! Мин кэлэ-бара кэтэс, эмиэ ким да кыһаммат. Ол курдук хас да хонугу быһа таах сытта ээ. Онтон, көро сатаан баран, эмиэ тулуйбатым, эмиэ-э сүрэҕим ыарыыта кинрэн барда. Мэктиэтигэр хараҕым дьиримнэс, илиим салҕалас. Өссө уһаттахпына букатын-баралыыстаан хаалыах курдук буоллум. Инньз диэн ол баралыыстыам дуо, хаалларбыт кирпииччэлэрин олоччу тиэйэн ыллым... Дьэ, ити билигин араас арадьымаатардар, турбалар наадаларын эһиги бэйэҕит да бэркэ диэн билэн олордоххут. Тутуу биир саамай, туох хаппыт дииллэрий оҕолоор, дессипиитнэй матырыйаала үһү. Эчи киһи тыла да тостуох. Ити турбалары, арадьымаатардары тутуу үлэһиттэрэ эмиэ ханна туттубут сирдэрин ахсын быраҕан иһэллэр. Ону хомуйса сатыыбын да кыайтарбат. Ээ, ол соҕотоҕун төһөнү, кырдьык да, хоротуомуй?! Ол да буоллар араас сирдэртэн хомуйан, хата, хаста да атыылаатым. Дьэ, ити аайы барытыгар сүрэҕим ыарыыта бэргээн иһэр. Букатын олох өлөрбөр тиийдим. Наһаа кыһыылаах! Судаарыстыба, норуот баайын-дуолун ити курдук ыһалларыттан-тоҕоллоруттан наһаа кыһыйабын-абарабын... Саатар дьону да аһыныах эбиттэр, ол миигин эрэ буолуо дуо?! Бу мин курдук сүрзх ыарыһах, бука, куоратынан-тыанан элбээтэҕэ буолуо ээ. Дьэ, ол хаарыан барахсаттар сүрэхпит хайдан өлөн хааллахпытына хайалара эппиэттиирэ буолла. Дьэ көрүөхпүт ээ!  8 №-ДЭЭХ БААННЬЫК ДИРЕКТОРЫН ЭТИИТЭ Табаарыстар, бастатан туран, бэйэм салайар 8 №-дээх баанньыгым үлэтин туһунан кэпсиэм иннинэ, өссө революция буола илигинэ баанньык ханнык балаһыанньаҕа олорбутугар кылгастык тохтоон ааһыах тустаахпын. Биһиги бары бэркэ диэн билэбит, баанньык урукку хаалынньаҥ олох соругар тууйуллан олорбутун. Өссө кини бэйэтин паарыттан кытта тууйуллар этэ уонна киэҥ үлэһит маассаттан төрүт тэйэн турбута. Биһиги, табаарыстар, революция эрэ кэнниттэн киһилии суунар кыахтанныбыт. Оттон атын өртүттэн ылан көрөр буоллахха, дворяннар, атыыһыттар баанньыктара — кинилэр, табаарыстар, көлөһүннээччилэр саайкаларын бас билиитигэр баара, оттон ол саайкалар, бэйэлэрин шайкаларыгар, ол эбэтэр суунар таастарыгар, киэҥ үлэһит маассаны букатын чугаһаппаттара. Туохтан да ордук ырылхайдык ыраахтааҕылаах олох хаалыытын маннык сыыппаралартан көрүөхпүтүн сөп. Хас биирдии суунар киһи ахсааныгар 1917 сыллаахха диэри 0,007 эрэ мочалка-чаас уонна 7,03 суунар таас итиэннэ паарданар мииниьик тиксэр этэ. Сыгынньахтанар сиргэ куллука, кэтинчэ уонна баккы сутүүтэ 0,6 хас биирдии киһиэхэ тиксэрэ. Биһиги кэммитигэр, табаарыстар, бу урукку революция иннинээҕи олох ынырык содуллара бүтүннүү туоратылыннылар. (Манна олус энергичнэй музыка холбонор. Араатардыыр киһибит онно сөп түбэһиннэрэн пантомиманан баанньыкка суунуу «техникатын» көрдөрөр). Дьэ итинник эйиэхэ бэриллибит бириэмэ бүтүө 20-30 сөкүүндэ хаалыар диэри суоттаан кэпсиэххин сөп. Онтон дьэ этиэхтээххин: оттон билигин, табаарыстар, мин тус бэйэм салайар 8 №-дээх баанньыгым үлэтин туһунан кэпсиэх тустаахпын. Туох даа? Бириэмэҥ бүттэ даа, ай-ай, хомолтолоох да баҕайы! Чэ, хайыахпытый, табаарыстар, аныгы сырыыга диэри!.. Ай-ай-ай!  ТАПТАЛ ПЛАТОНОВНА Дорооболоруҥ! Миигин Таптал Платоновна диэн ыҥыраллар. Бу гостиницаҕа үлэлиибин, дьуһуурунайынан. Уһун күнү быһа биир сиргэ олоробун уонна бука барытын, бука барытын, көрө-истэ сылдьабын. Һи-һи-һи... Арай, биирдэ, 14-с хоско олорооччу хоһугар эдэркээн баҕайы кыысчааны аһарда. Мин өр тулуйан олорботум, киниэхэ киирэн: «Бу кимий?» — диибин.Онуоха кини: «Бу мин кыыһым, эһиэхэ практикаҕа кэлбитэ". «Сип-сибилигин таһаар. Ханнык «практикаҕа» кэлбитин билэбин, - диибин. — Эһиги ол «практикаҕыт кэнниттэн кыргыттар төрүүллэр»,— диибин. Алдьархайын кыыһырдылар. Кыһыйаммым докумуоннарын бэрэбиэркэлээтим. Правда, фамилиялара биирдэр. Ол да буоллар син биир уорбалаах дьыала. Биирдэрэ кыыс эбээт!.. Кыыс! Барбытын кэннэ үлэтигэр суруйдум. Бэрэбиэркэлээтиннэр. Оттон биирдэ, ахсыс хоско... түүн... уот умайар. Мин көтөн түс... Киирбитиэм! Биир киһи бэйэтэ бэйэтин кытта дуобат оонньообута буола олорор. Хайдах соҕотоҕун оонньуой? Иккилэрэ чуолкай. Ону билэ-билэ собус-соруйан ыйыттым: «Эн бу тугу гынаҕын?» Онуоха кини: «Мин дуобаты таптыырым бэрт. Бу даамкабын ханна хаамтарарбын толкуйдуубун», — диир. Толкуйдаабыта буолар. Даамаларын маннык түгэҥҥэ ханна хаамтаралларын бэркэ диэн билээхтиибин. Ойон тиийэн шифоньеры аһа баттыыбын. һы-һы, сон эрэ турар. Даамата түннүгүнэн түһэ охсубут быһыылаах. Сэрэххэ кэргэнигэр суруйдум. Биллин. Оттон бу концердарга баар ээ, ой-ой-ой ужас!.. Кыыс — уол, уол — кыыс... Эр киһи — дьахтар, дьахтар — эр киһи. Бука бары сэргэстэһэ олороллор! Сэргэстэһэ!.. Араартыахха наада! Дьахталлар хаҥас өртүгэр, эр дьон уҥа өртүгэр. Дьэ маннык ханна баҕарар: автобуска — биир олбоххо, садка — биир ыскамыайкаҕа, өрүскэ — биир ууга! Араартыахха наада! Дьахталларга туһунан автобус. Эр дьоҥҥо туһунан. Дьахталлар паркалара. Олбуор нөҥүө эр дьон киэнэ. Дьэ, ол тиһэх эрээккэ сарын сарыҥҥытыгар өйөнсөн олороҕут... Чэ, чэ, көрүҥ, көрүҥ, дьэ бээ, өйөнсө оонньоон эриҥ... Өйөнсүбүккүт сотору оҕо буолара буолуо. Итини эһиэхэ мин этэбин! Мин, Таптал Платоновна, эбэтэр көннөрүтүнэн платоническай таптал. Оттон өссө боростуойдутар буоллахха, платок нөҥүө, платок нөҥүө таптал! Мин барытын билэ-көрө сылдьабын. Билэ-көрө сылдьабын. Петр ПЕСТРЯКОВ кэпсээннэриттэн |
|
Нөрүөн-нөргүй буоллун биһиги саайтпыт ыалдьытыгар! Билигин эн ыалдьыт курдук киирдин. Бэлиэтэнэн киирдэххинэ бу сиртэн элбэҕи бэйэҕэр туһаныаххын сөп.
Майгынныыр сонуннар:
|
« Төттөрү
Ырытыылар (0)
.jpg&width=65&height=65?&cropratio=1:1)
