| Уруйдаана Харитонова уонна Сайсары-Куо |
| 13 мая 2008, 23:35 | Көрдүлэр: 29842 | Саайт ыалдьыттара |
|
Биһиги бүгүҥҥү ыалдьыттарбыт Уруйдаана Харитонова кыыһынаан Сайсары-Куолуун
"Төрөппүттэрбинэн киэн туттабын уонна дьылҕабар махтанабын" Уруйдаана, биһиги саайпыт ыалдьыттара Сайсары Куоттан интервьюта ылан таһаарарыҥ буоллар диэн баҕа санааларын эппиттэрэ ыраатта. Дьон санаатыгар утары баран эн Сайсарылыын интервью биэрэргэ сөбүлэспиккитигэр махтанабыт. Саайт үгэһинэн, бэйэни билиһиннэрии бэрээдэгинэн кэпсии түһүҥ эрэ. Мин толору аатым Харитонова Уруйдаана Павловна. Төрөппүттэрим туһунан кылгастык кэпсиир буоллахха, ийэм Харитонова (Сивцева) Софья Петровна Уус-Алдан Найахытыттан төрүттээх, идэтинэн атыыһыт. Аҕам Харитонов Павел Николаевич Хаҥалас Булгунньахтааҕыттан, Тойон Арыытыттан төрүттээх, саха тылын учуутала, кэлин кыраайы үөрэтэр музей директора, культура үтүөлээх үлэһитэ, улуус бочуоттааҕа, Россия суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ. Мин Покровскайдааҕы орто оскуола кэнниттэн музыкальнай училищеҕа туттарсыбытым. Үөрэнэ сылдьан 3-с куурстан «Туймаада» ансаамбылга саҥа тэриллэн эрдэҕинэ киирбитим. Былырыын СГУ ФЯФиК кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитим. Билигин бэйэбин атын хайысхаҕа көрдөнөбүн уонна кыралаан кыыспынан дьарыктанабын. Сайсары диэн бэйэтин аата, сааһа уон алтата, 9-с кылаас кэнниттэн музыкальнай училищеҕа туттарсан, фортепианнай отделение I куурсун бүтэрээри сылдьар. Кини төрөппүт аҕата Семенов Степан Степанович Бүлүү Тыымпытыттан төрүттээх, «Айтал» рок-бөлөххө солиһынан сылдьыбыта. Сайсарыны «Этигэн Хомус» 2007 сыл түмүгүнэн «Сыл бастыҥ ырыаһыта» номинация кыайыылааҕын аатын ылбытынан эҕэрдэлиибит. Дьон бары кэриэтэ ылыан ылла диэн бэлиэтииллэр. Конкурс түмүгүнэн эһиги санааҕыт? Биһиги санаабытыгар «Этигэн Хомуска» кыайыыны «Саҥа ырыаҕа» кыттыыбыт аҕалла. Конкурс уопсай тэрээһинэ сылтан сыл тупсан иһэр. «Этигэн Хомус» саха ырыатын кэтэһиилээх, күүтүүлээх бырааһынньыгар кубулуйда диир кыахтаахпыт.  Уопсайынан маннык «Этигэн Хомус», «Саҥа ырыа» курдук ырыа конкурстара наадалар дуо? Кинилэр сүрүн сыаллара-соруктара туох буолуохтааҕый? Ол сыалларын ситиһэллэр дии саныыгыт дуо? Олус наадалаах күрэхтэр дии саныыбын, иккиэн ырыа уонна ырыаһыттар пропагандаларыгар үлэлииллэр эрээри, бэйэ бэйэлэриттэн уратылар уонна бэйэ бэйэлэрин ситэрсэн биэрэллэр. Сыалларын-соруктарын толороллор. «Этигэн Хомуска» күрэххэ үксүн норуокка биллибит ырыаһыттар биһирэнэллэр, онтон «Саҥа ырыаҕа» үксүн саҥа ааттар күөн көрсөллөр гынан баран, биллиилээх да ырыаһыт саҥа ырыалаах буоллаҕына кыттыан сөп. Күрэхтэр сылтан сыл сайдан иһэллэр, кыра сыыһалар-халтылар туһаҕа эрэ бараллар. Биллэн турар «Этигэн Хомус» радионы сөбүлээн истээччилэргэ үлэлиир, ол гынан баран ыраах улуустар ону кыайан истибэттэр, онтон «Саҥа ырыа» күрэҕэ телевидение көмөтүнэн бүтүн республика үрдүнэн ырыаһыты илэ көрдөрөр, көрөөччү ирдэбилэ да, ырыаһыт таһыма да үрдүүр, ырыаны толоруу ньымата да сайдар. Бастаан биллиитэ суох эдэр ырыаһыт «Саҥа ырыаттан» кынаттанан кэлин «Этигэн Хомуска» тиийэн Саха эстраадатын маастардарыгар киирсиэн сөп. Сайсары, ийэлээх аҕаҥ курдук ырыаһыт буолан эрэр киһиттэн дьон элбэҕи эрэйэр, кэтэһэр буолуохтаах. Куттаммаккын дуо маннык эппиэтинэстэн? Куттанабын эрээри төрөппүттэрбинэн киэн туттабын уонна дьылҕабар махтанабын. Кинилэри холобур оҥостон уонна ситиһиилэриттэн тирэхтэнэн өссө элбэҕи ситиһиэхпин баҕарабын. Уруйдаана, эн кыыскар төһө ирдэбиллээххиний? Төрөппүт оҕотун олоҕор, инникитигэр кыһаллар, саныыр буоллаҕына ирдэбил баар буолуохтаах. Уруйдаана, Сайсары кыра эрдэҕиттэн ыллыыр дьоҕурдаах дуо биитэр толорооччу быһыытынан кэнники арылынна дуу? Эрдэ биллэр этэ буолан баран ыллыыр дьоҕур уонна толоруу искусствота тус туһунан өйдөбүллэр дии саныыбын. Ырыа толоруутугар ылсыбыппыт иккис эрэ сылыгар барда, өссө да үөрэнэрбит элбэх. Уопсайынан бары да айар куттаах дьон эбиккит. Аҕаҥ Павел Харитонов тылларыгар «Тапталлаах куоратым» Сайсары толоруутугар ырыаҥ былырыыҥҥы «Саҥа ырыаҕа» «Бастыҥ мелодия» анал бирииһи ылбыта. Билигин да радиоҕа элбэхтик сакаастанар. Ону таһынан быйылгы «Этигэн Хомуска» Сайсары «Аламаҕай Айыы кыыһа Аар хатыҥ» диэн эмиэ эн ырыаҕынан «Сыл бастыҥ саҕалааччыта» номинацияҕа кыайбыта. Өссө атын ырыаларгын ааттаталаа эрэ. Пантелеймон Тулааһынап тыл. «Түүл»; Моисей Ефимов тыл. «Эйиэхэ төрөөбүт күҥҥүнэн», «Көрсүһэ кэлиэҥ дуо?», «Таптаа миигин»; Анна Парникова тыл. «Кыргыттар», «Түүҥҥү ардах»; Платон Ойуунускай «Кэтэһии»; Михаил Тимофеев «Хатыҥ», «Саас иһэр», «Айыым кыыһа Аар- Хатыҥ», Павел Харитонов-Ойуку «Ахтылҕан», «Кыысчааммар», «Тапталлаах куоратым» уо.д.а. Уруйдаана, ырыаларыҥ туох эрэ ураты лирикалаахтар, матыыптаахтар. Эн бэйэҥ туох музыканы истэргин сөбүлүүгүнүй, музыкаҕа холобур оҥостор дьоннордооххун дуо? Элбэх, бэйэбит республикабыт иһинэн эттэххэ норуот ырыаһыттарыттан саҕалаан аныгы автордарга тиийэ.  Сайсары, эн бэйэн ырыа суруйарга холонон көрүөххүн баҕарбаккын дуо?Онно санаммаппын, импровизациялыырбын эрэ сөбүлүүбүн. Уруйдаана, эйиигин «Туймаада» ансаамбылтан барбыт дииллэрэ кырдьык дуо? Билигин тугунан дьарыктанаҕыный, туох былааннааххын айар үлэҕэр? Кырдьык. Билигин бэйэбин атын хайысхаҕа көрдөнөбүн, кыралаан Сайсары репертуарынан дьарыктанабын, ол гынан баран үөрэҕэр мэһэйдээбэтин курдук. Былаан элбэх, улаханнык саҥарыахпын баҕарбаппын, табылыннаҕына көстөн иһиэ. Сайсары, эн саамай күүскэ баҕарар баҕа санааҥ тугуй? Олоххун ырыаны кытта сибээстиир былааннааххын дуо? Саха ырыата-тойуга сайдыан, Аан дойду таһымыгар тахсыан баҕарабын. «Ырыа кырдала» саайт ыалдьыттарыгар уонна бэйэҕит сүгүрүйээччилэргитигэр тугу баҕарыа этигитий? Уонна ханнык ырыаларгытын бэлэхтиигитий? Туох баар бары үтүөнү-кэрэни, ситиһиини, сайдыыны, олоххо эрэли, тапталы! Уонна күндү истээччилэрбит болҕомтолоругар биһиги ырыаларбыт: «Тапталлаах куоратым» (скачать) (Павел Харитонов-Ойуку тыллара, Сайсары Байбал Сэмэнэптиин толоруута) [audio=http://sanaalar.ru/uploads/files/taptallaax%20kuoratum.mp3] «Аламаҕай Айыы кыыһа Аар-Хатыҥ» (скачать) (Михаил Тимофеев тыллара, Сайсары толоруута) [audio=http://sanaalar.ru/uploads/files/aar%20xatun.mp3] «Кыысчааным» (скачать) (Павел Харитонов-Ойуку тыллара, Уруйдаана толоруута) «Туохтан эбитэй» (скачать) (Баал Хабырыыс тыллара, Уруйдаана толоруута) [audio=http://sanaalar.ru/uploads/files/tuoxtan%20ebitei.mp3] Кэпсэттэ СИНИЛЬГА Все материалы раздела «Саайт ыалдьыттара» принадлежат автору проекта и могут быть использованы только с согласия автора. Все права на исходные аудиоматериалы принадлежат их авторам и владельцам. Аудиоматериалы предоставлены исключительно для ознакомительного прослушивания. [/left] |
|
Нөрүөн-нөргүй буоллун биһиги саайтпыт ыалдьытыгар! Билигин эн ыалдьыт курдук киирдин. Бэлиэтэнэн киирдэххинэ бу сиртэн элбэҕи бэйэҕэр туһаныаххын сөп.
Майгынныыр сонуннар: |
« Төттөрү
Ырытыылар
